HATİCE DALAK ( Uzman Psikolojik Danışman )

            EMDR, açılımı Eye Movement Desensitization and Reprocessing yani Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme’dir. Bu yöntem 1987 yılında Dr. Francine Shapiro’nun göz hareketlerinin rahatsız edici düşüncelerin şiddetini azalttığını tesadüfen keşfetmesiyle başlamıştır. Keşfedilen bu yöntem bilimsel çalışmalarla desteklenerek yaklaşım haline gelmiştir. Aşağıda aktarılanlar Dr. Francine Shapiro tarafından bu yöntemle keşfedilmiş ve çalışılmış örneklerdir.

• Sorun: Topluluk önünde performans göstermekten endişelenmek

Anı: “Büyükbabamla birlikte yürüyordum. Buradaki anımda sanki küçük bir çocuk gibi yukarı bakıyordum. Büyükbabamla gevezelik ettiğimi hatırlamıyorum, ama eğer aile öykülerine güvenilebilirse, herhalde öyleydi. Yolda yabancı bir adama rastladık: ‘Selam, yanımda bunun gibi çok konuşan bir ufaklık olsaydı, onu derede boğuverirdim.’ dedi. Büyükbabamın arkasına saklandım, gözlerimi adamın burun deliklerine diktim ve çenemi kapattım. İstenmeyen kedi yavrularının gerçekten de derede boğulduklarını bilirdim. Yabancıların önünde gevezelik etmek hiç de güvenli görünmüyordu.”

• Sorun: Dehşet duygusu, anksiyete, terk edilme korkuları ve yeme bozukluğu

Anı: “Doğum günümdü. Babam bana odam için kokulu mum vermişti ve sonra birlikte yemeğe çıkmıştık. Arabada birlikte şarkı söyleyerek giderken kırmızı ışıkta geçen bir araba bizim arabamıza çarptı ve babam öldü.”

• Sorun: Mide hastası olmaktan korkmak

Anı: “İlkokuldayken yanımda oturan kız kusmuştu. Kendini tutmak isteyen kız eliyle ağzını kapatmış ve kusmuğu akarak benim saçlarıma bulaşmıştı. Panikledim, utandım ve kirlenmiş olarak koşarak sınıftan çıktım.”

• Sorun: İstediğim şeyin peşine düşüp onu elde edememek

Anı: “Merdivenin başında top oynuyordum. Annem beni gördü ve merdivenden aşağı inmememi söyledi. Ama top basamaklardan aşağı düştü ve ben de heyecanlanarak topun arkasından koştum. Annem de peşimden geldi ve beni pataklamaya başladı. İstediğimin peşinden gittiğim için beni cezalandırdı.”

• Sorun: Kendine güvensizlik, utangaçlık ve düşük özsaygı

Anı: “Annem ve babam ben 2 yaşındayken boşandı. 13 yaşıma kadar babamı görmedim ve babamla görüştüğüm için çok heyecanlı ve mutluydum. Beni birkaç günlüğüne yanına aldı. Ne yazık ki daha önce hiç plaja gitmemiştim, güneşten korunmakla ilgili hiçbir şey bilmiyordum bu yüzden de ciddi şekilde yandım. Ertesi gün babamın evinde ortalığı toplamaya yardım etmem gerekirken güneş yanığının verdiği acılar yüzünden bunu yapamadım. Babam bana acıyarak baktı ve ‘Güneş kremi sürmeyecek kadar aptal olduğuna inanamıyorum.’ dedi.”

• Sorun: Uçuş korkusu

Anı: “İlk uçuş korkum üniversitenin birinci yılında okul gezisi sırasında başladı. Annem ve babam kısa süre önce ayrılmış ve ardından da boşanmışlardı. Anne ve babamın kararından ve o zaman bu kararla beraber gelen karışıklıktan kendimi sorumlu tutuyordum. Üniversiteye gitmek için evden ayrılmasam annem ve babam ayrılmayacaklardı. O gezi sırasında uçakta yakalandığımız fırtına evdeki durumla ilgili korku ve kaygımı şiddetlendirdi.

• Sorun: Depresyon ve anksiyete

Anı: “80 yaşındayım. Japonya’da İkinci Dünya Savaşı sırasında çocuktum. Kocamın kulaklarında ileri derecede işitme kaybı var ve onun bağırarak konuşması ve televizyonu geç saatlere kadar yüksek sesle dinlemesi bende bir şeyleri tetikliyordu. 3 yaşımda annem bizi terk etti. Babam bir gün ben okuldayken Japon ordusu tarafından askere çağırıldı ve bir daha geri gelmedi. Bombardımanlar yaşadım, tecavüze uğradım.”

• Sorun: Düşük özsaygı, utanç ve anksiyete

Anı: “Babam öfkeliydi. Anneme yemekleri fırlattı, onu tehdit etti ve kontrolden çıktı. Ben sobanın

yanına sinmiştim. Anneme yardımcı olamadığım için kendimi yetersiz hissediyordum.”

• Sorun: Sosyal ortamlarda bulunmaya dayanamamak (işte çalışamayacak kadar rahatsız olmak), günde 2 kez banyo yapmaya, iç çamaşırı değiştirmeye ve deodarant/pudra kullanmaya rağmen koktuğunu düşünmek

Anı: “12 yaşındaydım. Öğretmenimin talimatlarına uyarak Cuma günü yemek dersi için sınıfa yemek getirdim. Ama ders iptal olmuştu. Pazartesi günü okula geri döndüğümde spor odasındaki soyunma dolabına gittim ve içinde spor kıyafetlerimin olduğunu düşündüğüm torbayı açtım. Açtığımda odayı çürümüş balık kokusu kapladı, yemek dersi iptal olduktan sonra unutup hafta sonu orada bıraktığım yiyecekti bu. Okul arkadaşlarım beni iç çamaşırlarımın kirli olmasıyla suçlayarak alaya aldı. Sonra da müdür beni hijyenime dikkat etmediğim için azarladı. Gözyaşları içinde eve koştum, 1 hafta okula gitmedim. Birkaç yıl sonra da bir erkeğin ter bezlerine sahip olduğumu söyleyen bir doktora gittim.”

Bazen doğrudan ilişki kuramadığınız bir konu güncel sorununuzla bağlantılı olabilir. Olağandan daha fazla tepki verdiğinizi düşündüğünüzde anı ağlarınızda dolaşarak benzer bir yaşantıya sahip olup olmadığınızı kontrol edebilirsiniz. Bu keşfi tetikleyicinin derin etkileri olduğu durumlarda bir uzman eşliğinde yapmanız daha sağlıklı olacaktır.

Yararlanılan Kaynak: Shapiro, F. , EMDR Terapisi Teknikleri ile Acı Anıları Silmek, Kuraldışı Yayıncılık, İstanbul, 2012