HATİCE DALAK ( Uzman Psikolojik Danışman )

“İHTİYACIM OLAN SEVGİYİ PARTNERİMDEN ALAMIYORUM”

Partner; erkek/kadın birlikte olunan kişi, nişanlı, karı/koca, flört olabilir. Bir süredir olunan bu ilişki içerisinde birey, partnerinin onu ihmal ettiğini, onunla yeterince zaman geçirmediğini, ihtiyaçlarına önem vermediğini, sıcaklık göstermediğini, partneri için özel olmadığını, duygularının önemsenmediğini ve kararlarına yardımcı olmak konusunda destek istediğinde cevap alamadığını fark edebilir. Romantik ilişki içerisinde olduğumuz kişiyle negatif değil pozitif yaşantıları deneyimlemek isteriz. Ve eğer bu olumsuz yaşantıları ilişkiniz için onayladıysanız ilişkinizin dümenini başka bir yöne çevirmeniz gerekebilir. Bu hem size hem de partnerinize iyi gelecektir.

Çocukluğa inilen merdiveni kullanmak

Kişisel iyilik halimizi desteklemek rahatsız ve huzursuz yaşam yerine mutlu bir yaşama giden yoldur. Çocukluk yaşantılarının üzerine inşa edilen yetişkin zamanları güncellemek mümkündür. Çünkü, örneğin; duygusal olarak ihmalkâr ebeveyn varlığının sebep olduğu şema benzeri yaşantılar eğer üstesinden gelinmezse kendini tekrar etmek ister. Adeta “Çocukluğumuzun geçtiği köyün haritasıyla dünyada yolumuzu bulmaya çalışırız.”(Psikonet, Aforizmalar). O harita her zaman doğruyu göstermeyebilir, bazı yerleri yıpranmış olabilir ya da haritadaki bazı yerler değişmiş olabilir. Onu güncellemek için de bir yerden başlamak, biraz emek vermek, sabır göstermek ve zaman zaman huzursuzluğu göze almak gerekir. Yüzleşmek kısa vadede sancılı, uzun vadede iyileştirici ve sağlıklı bir süreçtir; dizinizden ameliyat olduktan bir süre sonra daha iyi yürümek gibi.

İhtiyaçlarımıza karşılık bulamamak

Artık çoğu kişi tarafından kabul edilebilir olduğu bilinen ve hatta biraz fazla dillenen “çocukluk” yaşantıları yukarıda da bahsedildiği gibi üstesinden gelinmesi gereken bir şemanın oluştuğu alan olabilir. “Hayatı Yeniden Keşfedin” kitabından aşağıda alıntılanan yetişkin yaşantıları kökleri çocukluğa uzanan, duygusal yoksunluk şemasına örnek deneyimlerdir. Bu şemaya sahip kişiler sevilme ihtiyaçlarının asla karşılanmayacağına dair kuvvetli bir inanç taşırlar.

• Jed duygusal ilişkilerinin ilk başında çok güçlü bir kimya hisseder. Ama bu tutkulu hislerini, sonuç tam bir hayal kırıklığı olana kadar yavaş yavaş kaybeder. Bundan kısa bir süre sonra da ilişkisi biter.
• Dustin’in ilişkileri fırtınalıdır. Kendini kaybedecek kadar sevinç ve acılar hisseder. Öfke ve huzursuzluğu arttığı zaman, kadınlar onunla vakit geçirmekten hoşlanmamaya başlar. Sonunda da ilişki biter. Yeni bir kadınla başlayana kadar, Dustin üzüntülü bir dönemden geçer.
• Elizabeth, Josh ile evlidir, bir erkek bebekleri vardır ve yönetici olarak çalışan eşi çok uzun saatler çalışıp dünyayı dolaşmaktadır. Elizabeth’in sürekli bir öfke hali vardır ve birlikte oldukları zamanı da şikayet ve sitem ederek geçirir.

Yetişkinlikte de aynı haritaya bakarsak

Duygusal yoksunluk deneyimi diğer şemalara kıyasla daha gizlidir. Erken dönemde yaşanan hangi yaşantının buna yol açtığı kendini pek açık göstermeyebilir. Bunun sebebi uzak duran, sevgi göstermeyen bir anne, özel hissedilmeyen ve ihtiyaçların göz ardı edildiği bir çocukluk dönemi, duygusal ihmalkâr bir bakım veren, güvenilecek bir somut nesnenin olmayışı olabilir. Ve eğer bu şemaya sahipseniz yetişkinlikte cebinizde buruşmuş haritaya bakarak;

Neye ihtiyacınız olduğunu partnerinize söylemeyebilir,

İhtiyacınız karşılanmadığında kendinizi üzgün hissedebilirsiniz,

Hislerinizi paylaşmaktan kaçınarak anlaşılmadığınız için hayal kırıklığı hissedebilirsiniz,

Partnerinizin sizi desteklemesine izin vermeyerek kırılganlığınızı gizlemek isteyebilirsiniz,

Yoksunluğunuzu içinizde tutarak öfke duyabilirsiniz,

Öfkeniz aşırı ilgi isteğine dönüşebilir,

Partnerinizi yeterince ilgilenmediği için suçlayabilirsiniz,

Sonucunda da uzak ve ulaşılmaz bir konumda olabilirsiniz.

Işık var

Tüm bunların varlığı da sizin partnerinizle tatmin edici bir ilişki yaşamınızı engelleyebilir. Bunun üstesinden gelmenin farklı yolları, terapi yöntemleri bulunmaktadır. İlk ve en önemli süreç olan fark etmek, eğer bir sonraki aşamada eyleme dönüşürse değişim duygusal yoksunluk şemasının dönüşümü ile devam eder.  İlk adım içinizdeki çocuğu hissetmek, ona elinizi uzatmaktadır. Ondan kaçtığınızı düşündüğünüz her yaşam evresine onu da taşımaktasınız. Hem o bunu isteyerek yapmıyor, sadece ona tanıdık gelen bu. İkinci adım hangi köklerinizin beslediği dalların şu andaki yoksunluk hislerinizi taşıdığını araştırmak olabilir. Bakım, empati ya da korunma yoksunluklarından hangisini yoğun şekilde hissediyorsanız bu ihtiyaçlarınızla ilgili partnerinizle iletişime geçin ve şemanızın tetiklendiği durumları fark edin. İçinizdeki küçük çocuğun yaşantıları ile bağlantıyı kurun ve geçmişten geleceğe bir köprü oluşturun. Sonraki aşamada ilişki örüntülerinizi gözden geçirin ve bu kısır döngüyü şaşırtmak için şemanızı tetikleyen partnerler yerine ihtiyaçlarınıza önem veren partnerlere şans tanıyın (çekiminizin 9-10 olduğu partnerler yerine 6-7-8 olduğu partnerlere fırsat verebilirsiniz). Verdiğiniz bu şansın ardından duygusal olarak cömert davranan bir partnerle ilişkinizi yürütmeye özen gösterebilirsiniz. Son olarak partnerinizi suçlamak ve ihtiyaçlarınızın karşılanması konusunda ısrarcı olmak yerine düşüncelerinizi, duygularınızı eşinizle açıkça paylaşarak bağlarınızı kuvvetlendirebilirsiniz.

Yararlanılan Kaynak; Young J. E., Klosko J., (2015). Hayatı Yeniden Keşfedin, Psikonet Yayıncılık, syf. 153-177 ve Psikonet, Aforizmalar.